تاریخ ایران و جهان

امپراطوری های بزرگ

تاریخ ایران و جهان

امپراطوری های بزرگ

تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون


photos persian photos iran  phoca thumb m Hakhamaneshian2 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

در این نگاره تصویرهایی از درفش های سرزمین ایران در طول تاریخ، از گاه کهن و با درخشش درفش کاویانی نخستین درفش ایرانیان تا درفش جمهوری اسلامی که درفش کنونی میهن است جای گرفته است. این تصویرها از روی داده های تاریخی به شکلی که در این جستار خواهید دید به تصویر کشیده شده اند.

درفش کاویانی : نخستین درفش ایران که بدست کاوه آهنگر و در جریان خیزش او بر علیه زهاک تازی ساخته شد .

photos persian photos iran  phoca thumb l Fereydoon تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش هخامنشیان : در هنگام هخامنشیان ایران داری چندین درفش که البته دارای چهره ای نزدیک به هم می باشند بوده است .

photos persian photos iran  phoca thumb l Hakhamaneshian2 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Hakhamaneshian تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Hakhamaneshian3 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش اشکانیان : به شوند نابودی یادگارهای اشکانیان آگاهی درستی از چهره درفش آنان در دست نیست اما با توجه به گواهی اندک تاریخ درفش آنان به گونه زیر بوده است .

photos persian photos iran  phoca thumb l Ashkaniyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش ساسانیان : همانگونه که میدانید درفش رسمی ایران در زمان ساسانیان همان درفش کاویانی یعنی نخستین درفش ایران بود که با توجه به مهر ساسانیان به ایران کهن آن را برگزیدند، به گواهی تاریخ این درفش در هنگام تازش عرب ها به ایران و در جریان جنگ قادسیه و پس از کشته شدن رستم فرخزاد سپهسالار ایران بدست عرب ها پاره پاره و بخش های گوناگون آن میان آنان تقسیم میشود.

photos persian photos iran  phoca thumb l Sasanian تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش سیاه جامگان ( پیروان ابومسلم خراسانی)

photos persian photos iran  phoca thumb l Siah%2520Jamegan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش سرخ جامگان ( پیروان بابک خرمدین )

photos persian photos iran  phoca thumb l Sorkh%2520Jamegan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش غزنویان

photos persian photos iran  phoca thumb l Ghaznaviyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش سلجوقیان

photos persian photos iran  phoca thumb l Saljooghiyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش تیموریان

photos persian photos iran  phoca thumb l Teymooriyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش صفویان

photos persian photos iran  phoca thumb l Safaviyeh1 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Safaviyeh2 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Safaviyeh3 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش افشاریان

photos persian photos iran  phoca thumb l Afshariyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Afshariyan2 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش زندیان

photos persian photos iran  phoca thumb l Zandiyeh تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش قاجاریان

photos persian photos iran  phoca thumb l Ghajariyeh تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Ghajariyeh2 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

photos persian photos iran  phoca thumb l Ghajariyeh3 تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش پهلویان

photos persian photos iran  phoca thumb l Pahlaviyan تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

درفش جمهوری اسلامی ( نظام کنونی در ایران)

photos persian photos iran  phoca thumb l Jomhoori%2520Eslami تاریخچه پرچم در ایران، از آغاز تا کنون | تاریخ ما Tarikhema.ir

حکومت شاهرخ

طی پانزده سال پس از درگذشت تیمور به‌تدریج قدرت پسر او شاهرخ بر سایر امیرزادگان و مدعیان تاج و تخت فزونی یافت و به خارج از مرزهای خراسان راه پیدا کرد. در واقع نزاع اولیه بین مدعیان تاج و تخت تیمور که پس از مرگ وی قریب سی سال طول کشید با چیرگی تدریجی شاهرخ بر تمامی قلمرو تیمور، دورانی هر چند کوتاه از ثبات و امنیت را تجربه کرد.

شاهرخ پس از تسخیر مازندران در ۸۰۹ ه‍.ق، ماوراءالنهر و مغولستان را در ۸۱۱ ه‍.ق، بلخ و تخارستان را در ۸۱۲ ه‍.ق و خوارزم را در ۸۱۵ تحت فرمانروایی خود درآورد. در ۸۱۷ ه‍.ق عراق عجم و فارس را از اسکندر گرفت و همانند تیمور حکومت این نواحی را میان پسران و نوه‌هایش تقسیم کرد. در این مدت بسیاری از مدعیان حکومت از بین رفتند: عمر در ۸۰۹ ه‍.ق به دست برادرش ابابکر کشته شد و ابابکر را ایدکو (والی کرمان) کشت، میرانشاه در ۸۱۰ ه‍.ق به دست قرایوسف ترکمان و پیرمحمد جهانگیر در ۸۱۱ ه‍.ق به دست وزیرش پیرعلی تاز به قتل رسیدند، خلیل سلطان هم در ۸۱۴ ه‍.ق به مرگ طبیعی درگذشت [۲۷].

شاهرخ که توانسته بود از سرزمین‌های از هم گسیخته، قلمرو تقریباً یکپارچه‌ای فراهم سازد با همسایگان و رقیبانش روابطی دوستانه برقرار کرد چنانکه سفیرانی از چین، هند، شروان و دشت قپچاق به دربار او آمد و رفت داشتند[۲۸] اما او هیچگاه نتوانست قدرت تیموریان را در خارج از مرزهای ایران و ماوراءالنهر تثبیت کند. شاهرخ با وجود کامیابی‌هایش در سامان دادن به امور داخلی و از بین بردن رقیبان، پس از قدرت گرفتن ترکمانان قراقوینلو در آذربایجان، نتوانست اقتدار خویش را در آنجا حفظ کند. با مرگ قرایوسف ترکمان در ۸۲۳ ه‍.ق، شاهرخ حدود یک سال تبریز را در اختیار داشت و سه بار نیز به آذربایجان لشکر کشید که آخرین بار در ۸۳۹ ه‍.ق بود ولی با وجود این پیروزی‌ها نتوانست آنجا را حفظ کند و چون از بیم پسران قرایوسف، کسی حکومت آذربایجان را نمی‌پذیرفت[۲۹][۳۰]، شاهرخ مجبور شد فقط به ذکر نامش در خطبه‌هایی که در آذربایجان خوانده می‌شد، بسنده کند. وی در اواخر عمر با شورشِ سلطان محمد، پسر بایسنقر و حاکم ری، مواجه شد و با وجود بیماری، به تشویق همسرش گوهرشادآغا بیگم، در ۸۵۰ ه‍.ق به آنجا لشکر کشید. سلطان محمد گریخت و شاهرخ پس از ۴۳ سال سلطنت، در ری درگذشت [۳۱][۳۲][۳۳]. شاهرخ در سن هفتاد و دو سالگی و به سال ۸۵۰ ه‍.ق / ۱۴۴۶ م چشم از جهان فروبست. شورش سلطان‌محمد و مرگ شاهرخ، موجب تسریع در زوال این خاندان شد.

مرگ تیمور و نزاع‌های پس از او

مرگ تیمور و نزاع‌های پس از او [ویرایش]

قلمرو گورکانیان پیش از مرگ تیمور

امیر تیمور پس از ۳۶ سال فرمانروایی و کشورگشایی با بر جای گذاشتن قلمروی گسترده، در ۸۰۷ ه‍.ق در اُترار درگذشت. از وی ۳۱ پسر، نوه، نتیجه و نتیجه‌زاده باقی ماند[۵]از پسران او عمرشیخ و جهانگیر در زمان حیاتش درگذشته بودند و میرانشاه و شاهرخ نیز چون مورد توجه پدر نبودند، به جانشینی انتخاب نشدند[۶] و تیمور، پیر محمد پسر میرزا جهانگیررا که در آن زمان والی کابل بود، به جانشینی خود برگزید [۷][۸]. اما به‌رغم علاقه‌ای که سرداران سپاه تیمور نسبت به اجرای واپسین خواست او مبنی بر جانشینی نوه‌اش پیرمحمد جهانگیر نشان می‌دادند، مجالی برای اجرای این وصیت پیدا نشد.[۹]

سیاست تیمور در ادارهٔ شهرهای تسخیر شده، واگذاری حکومت هر ولایت به یکی از اعضای خاندانش یا حکامِ محلیِ مورد اعتماد و قرار گرفتن خودش در رأس همهٔ امور بود[۱۰]. به نظر می‌رسد او این سیاست را از چنگیز تقلید می‌کرد. اما بر خلاف چنگیز که پسرانش بلافاصله بعد از او، با جانشینی که او برگزیده‏ بود کنار آمدند و با حفظ اتحاد، از فروپاشی امپراتوری جلوگیری کردند، بازماندگان تیمور به درگیری با هم پرداختند.

با اعلام خبر درگذشت تیمور، امیرزادگان و مدعیانِ سلطنت، که بیشتر از نوادگانش بودند، بر سر جانشینی او به به مخالفت با یکدیگر پرداختند. منازعات طولانی خانوادگی و درونی بین بازماندگان تیمور قلمرو وسیعی را که او با وجود آن همه جنگ و شقاوت به هم پیوند داده بود تجزیه کرد.

ابتدا همراهان تیمور مرگ او را پنهان کردند. آنها طرح حمله به چین را بی آنکه لغو نمایند، متوقف کردند و چون نوه تیمور که باید بنا به وصیتش جانشین او می‌شد یعنی پیرمحمد فرزند میرزا جهانگیر در آن هنگام دور از پایتخت و در حدود غزنین بود، موقتاً شخص دیگری را به نیابت از او جانشین تیمور کردند. این شخص نوه دیگر تیمور، خلیل سلطان پسر میرانشاه بود که در آن هنگام با لشکر تیمور همراه و حاضر بود. این اقدام هم نتوانست تمرکز را در خاندان تیمور حفظ کند و به‌زودی با مخالفت بازماندگان مواجه شد. به‌تدریج این اختلافات طولانی شد و دامنه پیدا کرد. چنان که در اندک مدتی، توطئه‌ها و تحریکات، میراث عظیم تیمور را به حکومتهای مستقل و متخاصم تبدیل کرد