امویان از دودمانهای تاریخی اسلامی بودند. اینان برای نخستین بار خلافت را تبدیل به سلطنت موروثی کردند. این دودمان از قبیله قریش و از طایفه بنیامیه بودند.
نخستین خلیفه اموی معاویه فرزند ابوسفیان بود. او در زمان عمر خلیفه دوم فرمانروای شامگشت. در زمان خلافت عثمان که از خویشان او بود، قدرت بسیار زیادی پیدا کرد. با کشته شدن عثمان با علی بیعت نکرد و تا علی زنده بود با او بر سر خلافت مسلمانان جنگید. پس از مرگ علی در کوفه، به نبرد با حسن بن علی پرداخت و سرانجام خلافت را به چنگ آورد و شهر دمشق راپایتخت خود و خاندانش ساخت. معاویه نخستین کسی بود که سیاست جانشینی پسر به جای پدر را در خلافت به راه انداخت.
پس از او یزید پسرش خلیفه مسلمانان شد. از کارهای او نبرد با حسین بن علی و رویداد کربلا و حمله به مدینه و مکه بود . پس از وی پسرش معاویه ی دوم سر کار آمد ولی پس از چهل روز کناره گیری کرد و اندکی پس از آن درگذشت . با کناره گیری و مرگ وی در میان خاندان اموی درگیری افتاد و شورش هایی که به پا شده بودند فراگیرتر شدند ؛ عبدالله بن زبیر در مکه و مختار ثقفی در کوفه به پا خاستند و گروهی از امویان شام نیز فرمانبردار عبدالله بن زبیر شدند . سرانجام عبدالملک بن مروان به کمک حجاج بن یوسف ثقفی شورشیان را سرکوب کرد و حجاج را به فرمانروایی ایران و عراق گماشت . حجاج برای پایداری امویان کوشش های فراوان نمود و بسیاری از مخالفان را کشت یا به زندان افکند .امویان در زمان خلافتشان سرزمین های بسیاری را به چنگ آوردند و بار ها شورش های ایرانیان را سرکوب نمودند ؛ تا اینکه ابومسلم سردار ایرانی عباسیان آنان را سرنگون ساخت و عباسیان با نیرنگ خلافت را از آن خود کردند[۱] [۲][۳]دیندارترین خلیفه اموی عمر بن عبدالعزیز بود.
واپسین خلیفه اموی مروان بن محمد بود که به دست یاران ابومسلم خراسانی کشته شد.
امویان فرمانروایانی بیش از اندازه عربگرا بودند. سختگیریهای آنان بر نژادها و اندیشه و آیینهای گوناگون مردم زیر ستم ایشان را به ستوه آورده بود که سرانجام پایههای لرزان فرمانرواییشان را فروریخت.
فرمانروا | زندگی | فرمانروایی | |
---|---|---|---|
۱ | معاویه بن ابیسفیان | ۶۰۶-۶۸۰ | ۶۶۲-۶۸۰ |
۲ | یزید بن معاویه | ۶۴۶-۶۸۴ | ۶۸۰-۶۸۴ |
۳ | معاویه بن یزید | ۶۶۴-۶۸۴ | ۶۸۴-۶۸۴ |
۴ | مروان بن الحکم | .... -۶۸۵ | ۶۸۴-۶۸۵ |
۵ | عبدالملک بن مروان | ۶۴۷-۷۰۵ | ۶۸۵-۷۰۵ |
۶ | ولید بن عبدالملک | .... -۷۱۵ | ۷۰۵-۷۱۵ |
۷ | سلیمان بن عبد الملک | .... -۷۱۸ | ۶۸۹-۷۱۸ |
۸ | عمر بن عبدالعزیز | ۶۸۱-۷۲۰ | ۷۱۸-۷۲۰ |
۹ | یزید بن عبدالملک | ۶۹۱-۷۲۴ | ۷۲۰-۷۲۴ |
۱۰ | هشام بن عبدالملک | ۶۹۰-۷۴۳ | ۷۲۴-۷۴۳ |
۱۱ | ولید بن یزید | ۷۰۹-۷۴۴ | ۷۴۳-۷۴۴ |
۱۲ | یزید بن الولید | .... -۷۴۴ | ۷۴۴-۷۴۴ |
۱۳ | ابراهیم بن الولید | .... -۷۵۰ | ۷۴۴-۷۴۵ |
۱۴ | مروان بن محمد | منابع
عنوان کلی : تاریخ اسلام .... -۷۵۰ | ۷۴۵-۷۵۰ |